Stenen smokkelen
Iets buiten Crozon, in de auto. Voor mij zie ik het eindeloze water van de Atlantische Oceaan, of preciezer gezegd, het English Channel. Na een stormachtige wandeling langs de kust ben ik weer terug in de auto. De pijpen van mijn broek zijn kletsnat, ik heb er een jas overheen gelegd om het niet koud te krijgen. De auto naast me start en rijdt weg, knisperend over de losse stenen. De regen tikt tegen het raam, ik hoor de wind loeien over de golven. Mijn oor suist, alsof iemand een verdieping hoger staat te douchen. Buiten hoor ik Fransen praten, terwijl ze de zeilen van hun surfboards op de grond uitspreiden. De ramen van de auto beslaan terwijl ik hier langzaam opwarm van mijn wandeling. Ik veeg de condens van het raam en probeer de surfers te onderscheiden op het water. Er is nauwelijks iets te zien. Het begint weer harder te regenen, een hond blaft. Ik denk terug aan gisteren, zo’n honderd kilometer hier vandaan.
Het idee om naar de Roze Granietkust in Bretagne te gaan ontstond omdat we wilden proberen hier een steen te vinden voor op het grafje van Christophe. Dus zijn we ernaar toe gereden, een van de laatste stukjes Frankrijk dat op dat moment, in september 2020, een ‘geel’ gebied is waar je ondanks corona naar toe mag reizen. Tijdens de eerste wandeling zien we al mooie exemplaren liggen. Maar we kunnen moeilijk zo’n steen onder onze arm mee terug nemen wandelend door het centrum van het dorpje waar we logeren. En dus keren we de volgende ochtend bij het krieken van de dag terug met een rugzak. We voelen ons een soort criminelen op missie. De mondkapjes die hier al verplicht zijn maar in Nederland nog niet maken het beeld compleet. Toen we hier gisteren wandelden werden we getrakteerd op prachtige luchten, met de zon weerkaatsend op de golven en de rotsen. Nu is het grijzer, met een lichte motregen. Op de plek waar we gisteren een verzameling stenen hebben gelegd om vandaag een keuze uit te maken is niemand te bekennen. Het is een soort baai, bezaaid met stenen en zeewier in dikke strengen, waar vliegjes in en uit schieten. Rond sommige stenen liggen plasjes water, verderop klotst de zee.
Alex loopt rond om te zien of er niet toch nog een betere steen is, alleen het mooiste voor onze zoon, die deze prachtige omgeving gewoon zelf had moeten zien. Uiteindelijk gaan we voor twee stenen, een wat ruwere, en een witte ovalen. De grootste gaat in een handdoek gewikkeld in de rugzak, de ander in een overhemd die Alex onder zijn arm meeneemt. Ik kijk naar hem: zwarte muts, zwart mondkapje, donkere ogen, rode rugzak, en een steen voor op een veel te klein grafje. Vader van de zoon die zo gemist wordt. Op weg terug naar de auto dan maar, ik voorop. Onderweg vriendelijk groetend naar de eerste wandelaars, maar van binnen zenuwachtig vanwege dat wat nu illegaal voelt. Maar binnen twintig minuten zijn we met de buit bij de auto. Missie geslaagd. Nu in Nederland nog iemand vinden die wat kan maken van een van deze stenen.
Die vinden we. Via Karen van Buitengewoon Afscheid, die het afscheid van onze Christophe zo liefdevol begeleidde, vinden we iemand in Rotterdam die grafkunst maakt. De wereld van grafstenen, monumenten, kisten. Het is een wereld waar we niet veel vanaf wisten. Dat hadden we ook graag zo gelaten, maar sinds we er mee te maken kregen zijn we er juist ook achtergekomen hoeveel bijzondere mensen er in het uitvaartvak werken. Zoals het bedrijf Beerenberg, dat het kistje voor Christophe ontwierp, de dames van Busje Bloemen die een prachtige vlieger van bloemen maakten, en de vrijwilligers van Stichting Félice, die een afscheid een beetje mooier proberen te maken voor ouders die een kind verliezen. Christine, die het monumentje voor onze kleine man ontwerpt, bedenkt een ronde cirkel die om de steen komt te liggen. Daarboven een boog waar zijn naam op komt te staan. Tussen steen en cirkel is ruimte voor plantjes. Het met liefde gemaakte monumentje straalt geborgenheid uit. De witte ovalen steen laten we bij ons in de tuin liggen. En ineens is dan het plekje van Christophe af. Een bijzonder moment, nu het niet lang meer duurt tot we zijn broertje mogen verwelkomen. Het plekje is af, het verhaal niet, dat gaat door in ons hoofd en hart.
